बुद्ध पौर्णिमा 2025 : भगवान बुद्धांचा जन्मदिवस आज धार्मिक श्रद्धेने साजरा; जाणून घ्या तिथी आणि ‘या’ दिवसाचं महत्त्व

नवी दिल्ली | १२ मे २०२५ – आज संपूर्ण देशभरात आणि विशेषतः बौद्ध अनुयायांमध्ये बुद्ध पौर्णिमा मोठ्या भक्तिभावाने साजरी केली जात आहे. भगवान गौतम बुद्ध यांच्या जन्मदिनी हा विशेष दिवस पाळला जातो. बौद्ध धर्मातील हा एक अत्यंत पवित्र दिवस असून, संपूर्ण जगात भगवान बुद्धांच्या विचारांना आणि शिकवणीला स्मरण करण्याचा हा प्रसंग आहे.
बौद्ध ग्रंथांनुसार, भगवान बुद्धांचा जन्म इ.स.पू. ५६३ मध्ये वैशाख पौर्णिमेच्या दिवशी नेपाळमधील लुंबिनी येथे झाला होता. त्यांचे बालपणीचे नाव सिद्धार्थ होते. राजा शुद्धोधन आणि राणी मायादेवी यांच्या पोटी जन्मलेले सिद्धार्थ यांचे पालनपोषण कपिलवस्तूमध्ये झाले.
मानवी जीवनातील दुःख, रोग, वार्धक्य आणि मृत्यू पाहिल्यानंतर त्यांनी राजसुखांचा त्याग केला आणि सत्याच्या शोधासाठी आपला प्रवास सुरू केला. अनेक वर्षांच्या तपश्चर्येनंतर बोधगया येथे बोधी वृक्षाखाली त्यांना ज्ञानप्राप्ती झाली आणि ते ‘गौतम बुद्ध’ बनले. त्यांनी सारनाथ येथे पंचवर्गिकांसाठी पहिला उपदेश दिला आणि बौद्ध धर्माची मुहूर्तमेढ रोवली.
बुद्ध पौर्णिमेला केवळ जन्मदिवस म्हणून नव्हे, तर बुद्धांच्या जीवनातील तीन महत्त्वाच्या घटना — जन्म, ज्ञानप्राप्ती आणि महापरिनिर्वाण — या तीनही गोष्टींच्या स्मरणार्थ पाळले जाते. त्यामुळे या दिवसाचे धार्मिक आणि आध्यात्मिक महत्त्व अधिक आहे.
देशभरातील बौद्ध विहार, स्तूप आणि पूजास्थळांवर भक्तांची गर्दी पाहायला मिळत आहे. विविध सामाजिक उपक्रम, ध्यानधारणा सत्रे आणि उपदेश कार्यक्रमांचे आयोजन करण्यात आले आहे. बुद्धांच्या शांततेचा आणि करुणेचा संदेश आजही मानवजातीसाठी मार्गदर्शक ठरत आहे.