आधार कार्डमध्ये मोठा बदल; UIDAI कडून नवे नियम लागू, मुलांसाठी दिलासा
नवी दिल्ली, दि. २८ ऑक्टोबर — युनिक आयडेंटिफिकेशन अथॉरिटी ऑफ इंडिया (UIDAI) ने आधारशी संबंधित अनेक महत्त्वपूर्ण बदल जाहीर केले आहेत. या बदलांचा परिणाम देशातील एक अब्जाहून अधिक नागरिकांवर होणार आहे. नवीन नियमांनुसार मुलांसाठी बायोमेट्रिक अपडेट आता पूर्णपणे मोफत असणार असून, आधार अद्ययावतीकरणासाठी नवे दस्तऐवज नियम, शुल्क रचना आणि डिजिटल प्रणाली लागू करण्यात आली आहे.
🔹 मुलांच्या बायोमेट्रिक अपडेटसाठी दिलासा
UIDAI ने जाहीर केले आहे की आता 7 ते 15 वर्षे वयोगटातील मुलांचे फिंगरप्रिंट आणि आयरिस स्कॅन अपडेट पूर्णपणे विनामूल्य केले जाईल. पूर्वी यासाठी शुल्क आकारले जात होते. अधिकाऱ्यांच्या माहितीनुसार, मुलांचे चेहरे आणि बोटांचे ठसे वाढत्या वयासोबत बदलत असल्याने नियमित अद्ययावत करणे आवश्यक आहे. शाळांनाही या प्रक्रियेत मदत करण्याचे निर्देश देण्यात आले आहेत, जेणेकरून कोणत्याही मुलाचे आधार निष्क्रिय होऊ नये.
🔹 नवी दस्तऐवज यादी आणि कठोर नियम लागू
जुलै 2025 पासून UIDAI ने आधार नोंदणी आणि अद्ययावतीकरणासाठी नवीन दस्तऐवज यादी जारी केली आहे. आता भारतीय नागरिक, एनआरआय, ओसीआय कार्डधारक आणि हिंदू अविभक्त कुटुंबे (HUF) यांच्यासाठी एकसमान आणि स्पष्ट नियम लागू आहेत. UIDAI ने स्पष्ट केले आहे की प्रत्येक व्यक्तीकडे फक्त एकच आधार क्रमांक असावा, आणि डुप्लिकेट आधार आढळल्यास कडक कारवाई केली जाईल.
🔹 मोफत ऑनलाइन अपडेटची मुदत संपली
UIDAI ने 14 जून 2025 पर्यंत मोफत ऑनलाइन अपडेटची सुविधा दिली होती; मात्र आता ही मुदत संपली आहे. पुढे कोणत्याही प्रकारच्या अपडेटसाठी निश्चित शुल्क आकारले जाणार आहे. तज्ज्ञांच्या मते, भविष्यात मर्यादित कालावधीसाठी पुन्हा मोफत अपडेट सुविधा दिली जाऊ शकते.
🔹 1 नोव्हेंबरपासून नवीन डिजिटल प्रणाली लागू
UIDAI 1 नोव्हेंबर 2025 पासून नवीन डिजिटल अपडेट प्रणाली सुरू करणार आहे. या प्रणालीमुळे नागरिकांना नाव, पत्ता, जन्मतारीख, लिंग आणि मोबाइल नंबर यासारखी माहिती ऑनलाइनच सुधारता येईल. यासाठी आधार सेवा केंद्रावर जाण्याची गरज भासणार नाही. सरकारी डेटाबेसद्वारे स्वयंचलित पडताळणी होईल आणि दस्तऐवज अपलोड करण्याची आवश्यकता उरणार नाही.
UIDAI च्या या बदलांमुळे नागरिकांना अधिक सोयीस्कर, पारदर्शक आणि सुरक्षित डिजिटल सेवा मिळणार असल्याचे सांगण्यात आले आहे.
